Wszystko co musisz wiedzieć o sieci VPN i dlaczego nie potrzebujesz VPN (prawdopodobnie)

Kiedy wszyscy zaczęliśmy pracować z domu, w Internecie pojawiła się fala artykułów w stylu „Dlaczego potrzebujesz VPN„. Te artykuły są pełne przerażających argumentów w stylu:

• bez VPN ludzie mogą Cię podsłuchiwać
• nie loguj się do bankowości internetowej bez VPN
• musisz mieć VPN aby bezpiecznie komunikować się z klientami
• itd.

Oczywiście to kompletne bzdury, a 90% tych artykułów jest sponsorowana przez firmy VPN, które w zastraszający sposób nakłaniają Cię do zakupu ich usługi. Ten fakt powinien zapalić Tobie lampkę ostrzegawczą, że coś jest nie tak. Jak to możliwe, że w ostatnim czasie Internet stał się tak niebezpieczny? Czy mój dostawca Internetu mnie nie chroni? A może mój antywirus wystarczy? Czy publiczne sieci Wi-Fi są bezpieczne?

Podglądanie w Internecie

Kiedyś to było bajecznie proste. Można było łatwo śledzić wszystkie urządzenia w sieci… kiedyś. Z samej zasady działania sieci, pozwala ona na monitorowanie ruchu, w przeciwnym razie nie byłaby to sieć… ale monitorowanie ruchu w sieci to jeszcze nie podglądanie. Do podglądania potrzeba wiedzy oraz luk, czyli „możliwości”.

Od tamtych czasów wiele się zmieniło. Kiedyś większość witryn internetowych nie była bezpieczna, używały protokołu http:// zamiast https:// – co oznacza, że nie były szyfrowane i można było zobaczyć wszystko, co ludzie robią na nich w sieci. Teraz każda przyzwoita strona www używa https:// i wygląda to zupełnie inaczej. Dzisiaj jest to praktycznie na porządku dziennym dzięki darmowym certyfikatom SSL.

Odwiedź choćby stronę Facebook (lub dowolną witrynę z https://), a jedyne co każdy w sieci może zobaczyć, to że ktoś odwiedza Facebook. Zobaczą „facebook.com” w Twoim ruchu internetowym, ponieważ wszystko inne jest zaszyfrowane. Nikt nie zobaczy jaką konkretnie stronę oglądasz, co piszesz, ani cokolwiek innego.

Odwiedź swój bank i jedyną rzeczą, o której wie każdy inny użytkownik sieci (ze zdolnościami monitorowania), jest to, że ktoś odwiedza witrynę banku.

Krótko mówiąc, jeśli odwiedzasz bezpieczne witryny, jesteś całkowicie bezpieczny bez VPN. Mit obalony.

Bezpieczeństwo w Internecie bez VPN

Ogólnie rzecz ujmując przestrzegaj podstawowych zasad jeżeli nie używasz VPN.

1. Zawsze sprawdzaj, czy odwiedzasz bezpieczną witrynę, zaczynającą się od https://. Jeśli tak nie jest, Twój ruch jest widoczny dla innych osób we współdzielonej sieci oraz dla ich usługodawcy internetowego i wszystkich innych. Nigdy nie wpisuj hasła w niezabezpieczonej witrynie i za każdym razem sprawdzaj, czy ikona kłódki wskazuje, że jesteś bezpieczny. Nigdy nie wypełniaj formularzy na niezabezpieczonej witrynie – jego zawartość może być przechwycona.

2. Podczas logowania postaraj się używać uwierzytelniania dwuskładnikowego: najlepiej przy użyciu klucza fizycznego. Oznacza to, że musisz fizycznie umieścić klucz w swoim komputerze, zanim strona internetowa Cię wpuści: więc nawet jeśli ktoś zna moją nazwę użytkownika i hasło, nadal nie może uzyskać dostępu. Dobre klucze fizyczne są naprawdę tanie (około 50 euro na Amazon z dostawą do Polski w jeden dzień) i są najłatwiejszym i najlepszym sposobem zapewnienia bezpieczeństwa w Internecie. Większość dużych witryn, takich jak Google, Facebook, Amazon AWS lub inne, pozwala na użycie klucza fizycznego. Twój WordPress również może zostać zabezpieczony i wymagać klucza fizycznego (jeśli Twoja witryna umożliwia tylko korzystanie z SMS-ów lub Google Authenticator, użyj tego, nawet jeśli nie jest tak bezpieczna – jest o wiele bezpieczniejsza niż w ogóle nieużywanie uwierzytelniania dwuskładnikowego).

3. Nigdy nie używaj wspólnego komputera. To ta smutna rzecz w rogu hotelowego lobby. Ten migający terminal w poczekalni na lotnisku. Pomimo, że mogą zachęcać wyglądem, może są lepsze niż ten co Ty masz, to nie zbliżaj się do niego. Nie masz pojęcia, czy używają keyloggera do kradzieży Twoich haseł (chociaż jeśli zastosujesz się do punktu 2, nie będzie to miało tak dużego znaczenia); i nie masz pojęcia, jakiego rodzaju złośliwego oprogramowania używają. Jak to Cię nie przekonało to może ta klawiatura: zobacz jaka jest brudna, pewnie są tam setki zarazków, a myszka dotykana przez dziesiątki przepoconych dłoni.

4. Zawsze aktualizuj oprogramowanie. Uruchom aktualizacje. Pozwól Chrome zaktualizować się, jak tego potrzebuje. Upewnij się, że korzystasz z najnowszej wersji systemu operacyjnego. Jeśli Twoja wersja systemu operacyjnego nie jest już obsługiwana, kup nowy komputer lub telefon. Serio! Jeżeli Twoje urządzenie nie dostaje już aktualizacji to smutek, jest na dobrej drodze, aby nieszczęście się stało.

Jak widzisz, można żyć bez VPN i być bezpiecznym w sieci. Teraz już widzisz, że te artykuły o VPN to zwykły marketing usługodawców… ale są przypadki, kiedy możesz potrzebować VPN.

Kiedy używać VPN

Jak widzisz, ze względów bezpieczeństwa nie ma powodów by używać VPN. Nie ma powodów, aby bać się. Można śmiało korzystać z Wi-Fi w kawiarni, hotelu, czy też na lotnisku lub u kumpla w chacie. Ale jest kilka powodów, dla których możesz potrzebować VPN.

1. Mając VPN nikt nie będzie wiedział jakie strony odwiedzasz. Niektóre hotele zmuszają Cię do logowania się do Wi-Fi przy użyciu Twojego nazwiska i numeru pokoju; a niektóre darmowe wifi, wymagają rejestracji zanim zaczniesz używać Internetu. To oznacza, że mogą dobrze monitorować, jakie witryny odwiedzasz. (Pamiętaj, że widzą tylko nazwę domeny, nic więcej!). Oczywiście jeżeli odwiedzasz jedynie witryny TVN24, Blog fotograficzny Kreatywni, wp.pl, to możesz nie mieć nic przeciwko temu: w przeciwnym razie skorzystaj z VPN. Wtedy hotel nie będzie wiedział jakie strony odwiedzasz.
2. Korzystając z VPN możesz ominąć cenzurę i ograniczenia. Może cenzura to zbyt drastyczne słowo, ale kiedyś pracowałem w międzynarodowym korpo. Siedząc w biurze nie mogłem w pełni korzystać z Internetu. Sieć w korpo blokowała strony typu Facebook. Blokowali również słowa „wulgarne itd”. Więc nie można było przeglądać różnych stron, między innymi Virgin Atlantic, Virgin Mobile, gdyż słowo „virgin” było wg. administratora sieci słowem prowadzącym do „niegrzecznych stron”. Niektóre sieci Wi-Fi blokują również wizyty z różnych krajów lub przekierowują Cię. Niektóre sieci Wi-Fi nie pozwalają na przesyłanie strumieniowe. Sieć VPN pozwoli Tobie ominąć te ograniczenia.
3. Sieć VPN pozwoli Ci „udawać”, że jesteś w innym kraju. To najczęściej używany przeze mnie argument na TAK dla VPN. Oczywiście nie każdy VPN się nadaje do tego, ale ExpressVPN, z którego korzystam, pozwala mi oglądać Netflix z UK lub USA, gdzie oferta filmów jest dużo bogatsza niż w Polsce (również tytuły pojawiają się szybciej, jakiś rok wcześniej niż w Polsce). Kolejny plus udawania, to w sieci VPN możesz wyszukiwać bilety lotnicze – dzięki temu, możesz latać taniej. Przykładowo bilet lotniczy z Polski do Meksyku, był o 30% tańszy jak kupiłem go szukając z Meksyku (a będąc w Polsce, tyle że przez VPN). A więc VPN pozwala ominąć ten nonsens.
4. Możesz mieć własną sieć VPN. Pozwoli to na łączenie się z komputerami, dyskami współdzielonymi i innymi urządzeniami w Twoim biurze (domu). To świetna sprawa będąc daleko od domu móc pracować jak w domu, mając dostęp do wszystkich urządzeń.

Jaki VPN wybrać?

W Internecie są dziesiątki VPNów. Miałem okazję testować większość z nich pod kątem oglądania zagranicznego Netflixa, kupowania biletów lotniczych, omijania ograniczeń itd. Ten najbardziej rozreklamowany – NordVPN okazał się największym badziewiem. Wybacz, że tak szczerze, ale jesteś na blogu, gdzie króluje wolność słowa i prawo do opinii. Zatem unikaj NordVPN, pomimo kuszących promocji cenowych oraz ilości serwerów – tego i tak nie potrzebujesz.

Drugi najbardziej widoczny VPN w Internecie to ExpressVPN. Z tym zostałem i korzystam z niego, gdy tylko jest potrzeba. Nie blokuje Netflix – sprawdzone (NordVPN nie daje rady). Nie blokuje żadnych słów w wyszukiwaniach. Pozwala zmieniać kraj jednym kliknięciem – a to również świetny sposób na sprawdzanie pozycji i słów kluczowych oraz SEO w innych krajach! Nie należy do najtańszych, ale jak potrzebujesz VPN to możesz testować !

Działają na nim Torrenty, Netflix, BBC, Spotify, Amazon Prime, Disney+ i wiele innych serwisów. Ten ostatni, Disney+ to aktualnie najczęściej oglądany przez mojego syna. W Polsce jeszcze niedostępny, więc VPN to jedyna możliwość aby oglądać wszystkie bajki Disney (i filmy).

Generalnie ExpressVPN jest super prosty w konfiguracji, działa praktycznie na każdym urządzeniu, prosta aplikacja, klik i jesteś w sieci VPN.

Miałem okazję również testować Surfshark, CyberGhost, ProtonVPN, IPVanish. Z tej czwórki tylko ProtonVPN w miarę przypadł mi do gustu, ponieważ to chyba jedyna firma VPN, która publicznie przyznaje przed czym VPN nie chroni. Niestety aplikacja średnia oraz często Netflix wywalał błąd, przez który film się zacinał i widziałem info, że Netflix wykrył używanie VPN przez co nie mogłem oglądać filmu (konieczny był restart VPN oraz wylogowanie się i ponowne zalogowanie do Netflix).

Podsumowanie

Czy potrzebujesz VPN? Nie… tzn tak, jeżeli chcesz uniknąć śledzenia przez hotelowe Wi-Fi lub jeżeli chcesz oglądać zagraniczną telewizję lub jeżeli chcesz oszczędzić kasę na zakupach (np bilety lotnicze). Wtedy tak, skorzystaj z VPN. W przeciwnym razie zadbaj o bezpieczeństwo samodzielnie i patrz dokładnie jakie witryny internetowe odwiedzasz.